Tonalite Nedir? – 1
Tonalite - Ton Nasıl Bulunur - Tonal Donanım
Bazı kavramlar vardır ne olduğunu bilirsiniz ama bir cümleyle anlatmaya çalıştığınızda zorlanırsınız. Tonalite de öyle bir kelime işte. Britannica ansiklopedisinin internet sitesinde tonalite kelimesi çok güzel açıklanmış, oradan alıntılayalım.
Tonalite (Ton): Müzikal kompozisyonların bir merkez nota etrafında düzenlenme ilkesidir.
Ton kelimesi aynı zamanda ses veya nota anlamına da gelir
Yüzyıllar içerisinde batı müziği iki ana tonalite etrafında şekillenmiştir. Majör ve Minör tonalite. Bu iki tonalitede de ortak amaç aynıdır, yukarıdaki tanımda da bahsedilen merkez notaya (sese) ulaşmak, o nota etrafında şekillenmek. Yani biz eğer Do majör veya Do Minör tonunda bir şarkı besteliyorsak tek bir amacımız var Do notasına ulaşmak ve şarkımızı o nota etrafında düzenlemek. Dolayısıyla bu ilkeye uygun olarak yapılan müziklere de tonal müzik adını veriyoruz.
Batı müziğinde bir şarkının tonunu anlamak için öncelikle şarkının en başındaki (veya her satırın başı) tonal donanım bölümüne bakmalıyız. Eğer tonal donanımda diyez veya bemol (arıza) işaretleri yoksa o şarkı için ilk aklımıza gelen şey şarkının Do majör veya La Minör tonunda olduğudur. Hangisi olduğunu anlamak içinde şarkıyı incelememiz gerekir.
Genellikle şarkımızın bitiş sesi /akoru bize şarkının tonunu verir. Tonal donanımda arıza yoksa ve şarkı Do notasıyla (do majör akoru da olabilir) bitiyorsa o şarkının Do majör tonunda olduğunu söyleyebilirim. Eğer La notasıyla (la minör akoru da olabilir) bitiyorsa bu şarkı La minör tonunda diyebilirim.
Tonaliteyi anlamak için eserin ilk ölçülerini de inceleyebilirim. Çoğunlukla şarkılar o tona ait akorun sesleriyle başlar. Örneğin; Do majör bir şarkı Do majör akorunun sesleriyle yani DO Mİ veya SOL seslerinden biriyle başlayabilir. La minör bir şarkı ise LA DO Mİ sesleriyle başlayabilir ki bu sesler La minör akorunu oluşturan seslerdir.
Biz aşkı meleklerden çaldık burcu gunes notasını hazırlar mısınız?